တပ္မေတာ္က စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမ်ားအား ပြင့္လင္းစြာ သတင္းထုတ္ျပန္လာ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ႏွင့္ တပ္မေတာ္(ေရ) အမည္မ်ားျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ မွတ္တမ္းတင္ဓာတ္ပံု အခ်ဳိ႕အားေတြ႕ရစဥ္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ ပူးေပါင္းစစ္ေရးေလ့က်င္မႈမ်ားကို အစိုးရပိုင္႐ုပ္သံမီဒီယာမ်ား
ႏွင့္ သတင္းစာမ်ားသာမက ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔
ေဖာ္ျပမႈမ်ား ေတြ႕ရွိလာရေသာ္လည္း စစ္တပ္၏အေျခအေနအမွန္ကို သုံးသပ္ႏိုင္ရန္ ခက္ခဲေနေသး
ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကားၾကသည္။
"ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဆႏၵျပသူေတြကို အၾကမ္းဖက္ ပစ္ခတ္ခဲ့တဲ့၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာရွိတဲ့
အရပ္သားေတြအေပၚမွာ သတ္ျဖတ္မႈ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်ဴးလြန္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္
ဆိုတာမ်ဳိး သူတို႔မလိုလားဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပိုေကာင္းတဲ့ ပုံရိပ္မ်ဳိးရေအာင္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ျမႇင့္တင္
လာတယ္လို႔ထင္တယ္"ဟု ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္သူ ဆြီဒင္သတင္းစာဆရာ ဘာေတးလစ္တနာ
က ေျပာသည္။
တပ္မေတာ္သည္ ၁၀ စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေအာင္ စစ္ေရးစစ္ရာကိစၥမ်ား၊ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမ်ား
စသည္တို႔ကို အမ်ားသိေအာင္ ယခင္ကထုတ္ျပန္ေၾကညာမႈမ်ဳိး တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း
မရွိဘဲ ျမန္မာ့႐ုပ္ျမင္သံၾကားႏွင့္ စစ္တပ္ပိုင္ ျမ၀တီ႐ုပ္သံတို႔မွ ေန႔စဥ္ ထုတ္လႊင့္ေသာ စစ္သည္
ေတးစစ္ခ်ီေတးမ်ား ႏွင့္ တပ္မေတာ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အစီအစဥ္မ်ားတြင္သာ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
သို႔ရာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ တစ္ႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း မွစတင္ကာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ တရား၀င္
၀က္ဘ္ဆိုက္အျပင္ တရား၀င္မဟုတ္ေသာ္လည္ စစ္တပ္ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္သူမ်ား၏ ကာကြယ္ေရး
ဆုိင္ရာ စစ္လက္နက္ကိစၥမ်ားကိုေဖာ္ျပေသာ သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ အမည္ျဖင့္ပါ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္
စာမ်က္ႏွာတစ္ခု ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ၎၏ လႈပ္ရွားမႈသတင္းဓာတ္ပံုမ်ား ပံုမွန္ ေဖာ္ျပေနသည္
ကုိလည္း ေတြ႕ရသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ (၆၈) ႏွစ္ေျမာက္တပ္မေတာ္ေန႔ကလည္း တစ္ခါမွ် ထုတ္ေဖာ္ျပသျခင္းမရွိသည့္
အေျမာက္လက္နက္ႀကီးမ်ား၊ တင့္ကားမ်ားပါ၀င္သည့္ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားကို ေနျပည္ေတာ္တြင္
ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း တပ္မေတာ္ၾကည္း၊ ေလ၊ အေျမာက္တပ္ႏွင့္ သံခ်ပ္ကာတင့္ကား
တပ္ရင္းမ်ားပူးေပါင္းကာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ အႀကီးစားမ်ားကုိ မိတၳီလာတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သလို
မတ္လ ၂၂ ရက္ကလည္း ပင္လယ္ျပင္ေရပိုင္ နက္ လုံျခဳံေရးအတြက္ စစ္သေဘၤာမ်ားျဖင့္
ဒုံးလက္နက္မ်ား ပစ္ခတ္ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားတြင္ အက်ယ္တ၀င့္
ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆိုပါ စစ္မဟာဗ်ဴဟာအဆင့္ ပူးေပါင္းေလ့က်င့္မႈတိုင္းတြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး
မင္းေအာင္လိႈင္ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
လက္ရွိအခ်ိန္သည္ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕
မ်ားအားလုံးပါ၀င္ေသာ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အႀကိဳေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ စစ္ဘက္
ဆိုင္ရာထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားပါ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။
"စစ္တပ္အေနနဲ႔ ဒီအခ်ိန္မွာ (စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြ) ဒီလိုလုပ္တယ္ဆိုတာ တစ္ဖက္မွာ ဖိအား
ေပးတဲ့အေနနဲ႔ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း သူတို႔နဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မေဆြးေႏြးရေသးေတာ့
အေသအခ်ာေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူး"ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ႏိုင္ဟံသာက ေျပာသည္။
သို႔ရာတြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ကိစၥမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စစ္တပ္၏ပါ၀င္လာမႈ အခန္းက႑
အလားလာ ပိုမိုေကာင္းလာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံ တပ္မေတာ္မ်ားႏွင့္
ဆက္ဆံေရး ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစရန္ တည္ေဆာက္ေနသကဲ့သုိ႔ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္ အျပင္
ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအိုစသည့္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးကို ျမႇင့္တင္
လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ဳိးသိမ္းက သုံးသပ္သည္။
"ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ ေဒသတြင္း မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးပါမႈကို အားေကာင္းလာဖို႔ စီမံခ်က္
ခ်မွတ္လုပ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီ စီမံခ်က္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုအျဖစ္ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈ
ေတြကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ လုပ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ "အဲဒီလို ပြင့္လင္းျမင္သာမွသာ အေမရိကန္
အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံ တပ္မေတာ္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးဟာခရီးေပါက္ႏိုင္မွာပါ"ဟု ၎က
ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိမ္နီးခ်င္းဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွင့္ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈ ျပႆနာမ်ားရွိေနၿပီး စစ္ေရး
ေလ့က်င့္မႈမ်ားမွာ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္အတြင္း လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ အဆိုပါကိစၥႏွင့္လည္း
သက္ဆိုင္မႈ ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းက သုံးသပ္သည္။
အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာစစ္ေရးအရ ျပန္လည္ ပတ္သက္မႈအျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာဥပေဒႏွင့္
စစ္တပ္ဆိုင္ရာစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို US Defense Institute of International Legal Studies
(DIILS) တြင္၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဩဂုတ္လ အတြင္းက သင္တန္းေပးခဲ့ရာ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန
အရာရွိ ၂၀ ဦး ကို တက္ေရာက္ေစခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ၿဗိတိန္အစုိးရကလည္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အျပင္းအထန္စြပ္စြဲမႈမ်ား
ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ စစ္ေရးအရ ျပန္လည္ဆက္ဆံမႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ဟု
ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္န၀ါရီလ အတြင္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္
ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"တပ္မေတာ္ထဲမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ပိုဖြင့္လာတဲ့ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို
ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္တပ္မေတာ္အျဖစ္ စနစ္တက် ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းႏိုင္ဖို႔၊ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္နဲ႔
ဥေရာပနိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ အထူးထိေတြ႔၊ ႀကိဳးစား၊ အကူအညီေပးသင့္ပါတယ္" ဟု ေဒါက္တာ
ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာၾကားသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနႏွင့္ အာဆီယံေဒသတြင္း အေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ
အာဆီယံ၏ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္ေရး (non-interference) ေပၚလစီအရ အေရးပါေသာ
အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ႏိုင္ေျခမရွိေၾကာင္း ဘာေတးလစ္တနာက သုံးသပ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္တစ္ခုျဖစ္လာရန္ စစ္တပ္လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည့္ ၂၀၀၈
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရမည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ စစ္တပ္ကိုလည္း အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္မႈ
ေအာက္တြင္ ထားရွိရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးကိုယ္စားလွယ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ
လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ႏွင့္ တပ္မေတာ္(ေရ) အမည္မ်ားျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ မွတ္တမ္းတင္ဓာတ္ပံု အခ်ဳိ႕အားေတြ႕ရစဥ္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ ပူးေပါင္းစစ္ေရးေလ့က်င္မႈမ်ားကို အစိုးရပိုင္႐ုပ္သံမီဒီယာမ်ား
ႏွင့္ သတင္းစာမ်ားသာမက ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔
ေဖာ္ျပမႈမ်ား ေတြ႕ရွိလာရေသာ္လည္း စစ္တပ္၏အေျခအေနအမွန္ကို သုံးသပ္ႏိုင္ရန္ ခက္ခဲေနေသး
ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကားၾကသည္။
"ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဆႏၵျပသူေတြကို အၾကမ္းဖက္ ပစ္ခတ္ခဲ့တဲ့၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာရွိတဲ့
အရပ္သားေတြအေပၚမွာ သတ္ျဖတ္မႈ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်ဴးလြန္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္
ဆိုတာမ်ဳိး သူတို႔မလိုလားဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပိုေကာင္းတဲ့ ပုံရိပ္မ်ဳိးရေအာင္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ျမႇင့္တင္
လာတယ္လို႔ထင္တယ္"ဟု ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္သူ ဆြီဒင္သတင္းစာဆရာ ဘာေတးလစ္တနာ
က ေျပာသည္။
တပ္မေတာ္သည္ ၁၀ စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေအာင္ စစ္ေရးစစ္ရာကိစၥမ်ား၊ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမ်ား
စသည္တို႔ကို အမ်ားသိေအာင္ ယခင္ကထုတ္ျပန္ေၾကညာမႈမ်ဳိး တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း
မရွိဘဲ ျမန္မာ့႐ုပ္ျမင္သံၾကားႏွင့္ စစ္တပ္ပိုင္ ျမ၀တီ႐ုပ္သံတို႔မွ ေန႔စဥ္ ထုတ္လႊင့္ေသာ စစ္သည္
ေတးစစ္ခ်ီေတးမ်ား ႏွင့္ တပ္မေတာ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အစီအစဥ္မ်ားတြင္သာ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
သို႔ရာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ တစ္ႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း မွစတင္ကာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ တရား၀င္
၀က္ဘ္ဆိုက္အျပင္ တရား၀င္မဟုတ္ေသာ္လည္ စစ္တပ္ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္သူမ်ား၏ ကာကြယ္ေရး
ဆုိင္ရာ စစ္လက္နက္ကိစၥမ်ားကိုေဖာ္ျပေသာ သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ အမည္ျဖင့္ပါ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္
စာမ်က္ႏွာတစ္ခု ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ၎၏ လႈပ္ရွားမႈသတင္းဓာတ္ပံုမ်ား ပံုမွန္ ေဖာ္ျပေနသည္
ကုိလည္း ေတြ႕ရသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ (၆၈) ႏွစ္ေျမာက္တပ္မေတာ္ေန႔ကလည္း တစ္ခါမွ် ထုတ္ေဖာ္ျပသျခင္းမရွိသည့္
အေျမာက္လက္နက္ႀကီးမ်ား၊ တင့္ကားမ်ားပါ၀င္သည့္ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားကို ေနျပည္ေတာ္တြင္
ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း တပ္မေတာ္ၾကည္း၊ ေလ၊ အေျမာက္တပ္ႏွင့္ သံခ်ပ္ကာတင့္ကား
တပ္ရင္းမ်ားပူးေပါင္းကာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ အႀကီးစားမ်ားကုိ မိတၳီလာတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သလို
မတ္လ ၂၂ ရက္ကလည္း ပင္လယ္ျပင္ေရပိုင္ နက္ လုံျခဳံေရးအတြက္ စစ္သေဘၤာမ်ားျဖင့္
ဒုံးလက္နက္မ်ား ပစ္ခတ္ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားတြင္ အက်ယ္တ၀င့္
ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆိုပါ စစ္မဟာဗ်ဴဟာအဆင့္ ပူးေပါင္းေလ့က်င့္မႈတိုင္းတြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး
မင္းေအာင္လိႈင္ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
လက္ရွိအခ်ိန္သည္ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕
မ်ားအားလုံးပါ၀င္ေသာ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အႀကိဳေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ စစ္ဘက္
ဆိုင္ရာထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားပါ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။
"စစ္တပ္အေနနဲ႔ ဒီအခ်ိန္မွာ (စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြ) ဒီလိုလုပ္တယ္ဆိုတာ တစ္ဖက္မွာ ဖိအား
ေပးတဲ့အေနနဲ႔ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း သူတို႔နဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မေဆြးေႏြးရေသးေတာ့
အေသအခ်ာေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူး"ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ႏိုင္ဟံသာက ေျပာသည္။
သို႔ရာတြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ကိစၥမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စစ္တပ္၏ပါ၀င္လာမႈ အခန္းက႑
အလားလာ ပိုမိုေကာင္းလာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံ တပ္မေတာ္မ်ားႏွင့္
ဆက္ဆံေရး ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစရန္ တည္ေဆာက္ေနသကဲ့သုိ႔ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္ အျပင္
ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအိုစသည့္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးကို ျမႇင့္တင္
လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ဳိးသိမ္းက သုံးသပ္သည္။
"ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ ေဒသတြင္း မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးပါမႈကို အားေကာင္းလာဖို႔ စီမံခ်က္
ခ်မွတ္လုပ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီ စီမံခ်က္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုအျဖစ္ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈ
ေတြကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ လုပ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ "အဲဒီလို ပြင့္လင္းျမင္သာမွသာ အေမရိကန္
အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံ တပ္မေတာ္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးဟာခရီးေပါက္ႏိုင္မွာပါ"ဟု ၎က
ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိမ္နီးခ်င္းဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွင့္ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈ ျပႆနာမ်ားရွိေနၿပီး စစ္ေရး
ေလ့က်င့္မႈမ်ားမွာ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္အတြင္း လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ အဆိုပါကိစၥႏွင့္လည္း
သက္ဆိုင္မႈ ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းက သုံးသပ္သည္။
အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာစစ္ေရးအရ ျပန္လည္ ပတ္သက္မႈအျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာဥပေဒႏွင့္
စစ္တပ္ဆိုင္ရာစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို US Defense Institute of International Legal Studies
(DIILS) တြင္၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဩဂုတ္လ အတြင္းက သင္တန္းေပးခဲ့ရာ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန
အရာရွိ ၂၀ ဦး ကို တက္ေရာက္ေစခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ၿဗိတိန္အစုိးရကလည္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အျပင္းအထန္စြပ္စြဲမႈမ်ား
ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ စစ္ေရးအရ ျပန္လည္ဆက္ဆံမႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ဟု
ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္န၀ါရီလ အတြင္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္
ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"တပ္မေတာ္ထဲမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ပိုဖြင့္လာတဲ့ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို
ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္တပ္မေတာ္အျဖစ္ စနစ္တက် ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းႏိုင္ဖို႔၊ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္နဲ႔
ဥေရာပနိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ အထူးထိေတြ႔၊ ႀကိဳးစား၊ အကူအညီေပးသင့္ပါတယ္" ဟု ေဒါက္တာ
ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာၾကားသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနႏွင့္ အာဆီယံေဒသတြင္း အေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ
အာဆီယံ၏ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္ေရး (non-interference) ေပၚလစီအရ အေရးပါေသာ
အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ႏိုင္ေျခမရွိေၾကာင္း ဘာေတးလစ္တနာက သုံးသပ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္တစ္ခုျဖစ္လာရန္ စစ္တပ္လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည့္ ၂၀၀၈
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရမည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ စစ္တပ္ကိုလည္း အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္မႈ
ေအာက္တြင္ ထားရွိရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးကိုယ္စားလွယ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ
လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။